Opis
HIPERLINK
Wystawa indywidualna Zbigniewa Romańczuka
19 marca – 18 kwietnia 2021
Muzeum Narodowe w Szczecinie – Muzeum Sztuki Współczesnej
ul. Staromłyńska 1
kurator: Aleksandra Łukaszewicz – Alcaraz
Wystawa Zbigniewa Romańczuka „HIPERLINK" stanowi immersyjną, interaktywną instalację. Zwiedzający, poruszając dłonią nad kontrolerem LeapMotion, wpływa na przekształcenia obrazu, który go pochłania swoją płynną strukturą graficzną. Grafiki i zdjęcia, które posłużyły do stworzenia podstawy interaktywnej animacji, pochodzą z zasobów internetu, dostępnych w ramach wolnej licencji Creative Commons 0, a zgodnie z intencją autora stanowią metaforę zbiorowej świadomości i nieświadomości.
Prezentowane w zmiennej trójwymiarowej formie cyfrowe obiekty powstają przez hipsometryczną transformację obrazów źródłowych, a następnie zwinięcie ich w kulę. Generatywne algorytmy, dźwięk i obraz tworzą żywo reagujące środowisko, w którym obrazy są edytowane w czasie rzeczywistym dzięki poruszeniu dłonią przez widza – użytkownika animacji.
Wystawa oferuje immersyjne, telematyczne doświadczenie, w którym percepcja bodźców jest zapośredniczona przez medium elektroniczne. Widz, który patrzy, porusza się i wpływa na kształt otaczających obrazów, jest uczestnikiem wykreowanej sytuacji obrazowej. Jego ruchy nie są stwórcze, lecz mają charakter operacyjny, przy czym w trakcie procesu posługiwania się obrazem odbiorca uczy się reakcji obrazu na jego poruszenia, obserwując co i jak się zmienia przy poszczególnych gestach i ułożeniach dłoni. Ta sytuacja może odnosić się do doświadczeń życia codziennego, kiedy posługujemy się nowymi dla nas elementami świata, mając na nie pewien, ale nie zupełny wpływ. Z tego względu wystawa „HIPERLINK" oswaja nas z nową rzeczywistością, nie tyle wirtualną, ile rozszerzoną (augmented reality), w której jest coraz bardziej osadzone nasze życie. Łączy to, co fizyczne i elektroniczne, materialne i cyfrowe, badając sposoby doświadczania i obrazowania różnorodności świata nacechowanego bio-technologiczną transformacją.
Hybrydyczne formy obrazowania i wynikająca z nich praktyka artystyczna Zbigniewa Romańczuka odnoszą się do symbiotycznych związków między człowiekiem a środowiskiem zewnętrznym jako takim, a także szczegółowo do relacji pomiędzy człowiekiem a maszynami, między samymi ludźmi, którzy przejawiają się i działają zarówno w świecie fizycznym, jak i w świecie cyfrowym, wirtualnym. Współczesny człowiek porusza się w środowisku cyfrowych obrazów, których materią jest światło, wpisując w ikonosferę swoje fizyczne ciało.
Wystawa ma na celu wyzwolenie aktywności odbiorców ze względu na interaktywny charakter instalacji, przyczynienie się do rozwoju ich świadomości kulturowej oraz krytycznego myślenia o obrazach opartych na technologiach cyfrowych, sposobach ich percepcji, a także o tym, co one przedstawiają, czyli o człowieku i jego świecie. Buduje metaforę sieci powiązań pomiędzy pojęciami, obrazami i relacjami społecznymi, reflektując relację człowieka i technologii w kontekście transhumanizmu i rozszerzonej rzeczywistości.
Ma ona nas też wprawić w stan kontemplacji i zachwytu, nie postrzeganych w perspektywie kantowskiej jako bezinteresownego oglądu przez transcendentalną subiektywność, ale w perspektywie estetyki zaangażowania Arnolda Berleanta, który krytykuje pojęcia bezinteresowności, dystansu, kontemplacji, uniwersalizmu i proponuje analizować estetycznie dzieła w odniesieniu do żywego, aktywnego psychofizycznie człowieka. Z pojęcia kontemplacji Berleant zaleca zostawić specyficzny stan skupienia na przeżywanym aktualnie doświadczeniu, który pozwala dostrzegać i rozkoszować się wartościami estetycznymi dzieła. Taki właśnie rodzaj kontemplacji wywołuje realizacja „HIPERLINK" Romańczuka, ponieważ prowokuje immersyjne skupienie na doświadczeniu wpływu na transformacje obrazów, które znacząco określają środowisko człowieka, jego aktualną przestrzeń – ikonosferę. Obrazy uobecniają procesy komunikacji i sterowania danymi, łącząc obrazy i pojęcia za pomocą hiperlinków.
Aleksandra Łukaszewicz Alcaraz
